از دست‌گیری پرسیده‌اند: در همسایگی ما خانواده‌ای با دو فرزند زندگی می‌کنند. پدر خانواده هر شب آن‌ها را کتک می‌زند. ما از شنیدن صدای جیغ و داد بچه‌ها ناراحتیم. همسرم می‌گوید چون پدرشان است حتی اگر به نیروی انتظامی تلفن کنیم اقدامی نمی‌کنند. آیا در قوانین ایران راهکاری برای جلوگیری از کودک‌آزاری وجود دارد؟
***
پاسخ وکلای دست‌گیری: طبق ﻣﺎده ۱۱۷۹ قانون مدنی ایران پدر و مادر ﺣﻖ ﺗﻨﺒﯿﻪ ﻃﻔﻞ ﺧﻮد را دارﻧﺪ. به همین دلیل طبق بند ” ت ” ماده ۱۵۸ قانون مجازات اسلامی اقدامات والدین به منظور تأدیب یا حفاظت آن‌ها انجام می‌شود. مشروط بر این‌که اقدامات مذکور در حد متعارف و حدود شرعی تأدیب و محافظت باشد جرم تلقی نمی‌شود. اما طبق همین ﻣﺎده ۱۱۷۹ قانون مدنی، والدین به اﺳﺘﻨﺎد اﯾﻦ ﺣﻖ ﻧﻤﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻃﻔﻞ ﺧﻮد را ﺧﺎرج از ﺣﺪود ﺗﺄدﯾﺐ، ﺗﻨﺒﯿﻪ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺣﺪود ﺣﻖ ﺗﻨﺒﯿﻪ واﻟﺪﯾﻦ ناظر براین است که اولاً تنبیه ﺑﻪ ﻗﺼﺪ ﺗأدﯾﺐ (ادب کردن) و ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﺑﺎﺷﺪ و دوماً تنبیه در ﺣﺪ ﻣﺘﻌﺎرف ﺑﺎﺷﺪ. به همین دلیل ﺗﻨﺒﯿﻪ ﺑﺪﻧﯽ ﮐﻮدك ﺑﺎﯾﺪ ﻏﯿر ﺷﺪﯾﺪ و ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﺳﻦ وﺣﺎل کودک باشد و نباید منجر به آﺳﯿﺐ و صدمه ﺟﺴﻤﯽ کودک شود.
در نتیجه تنبیه بدنی کودکان طبق قوانین ایران تا آن‌جا حق والدین است که موجب آسیب و صدمات جسمانی به کودکان نشود و سلامتی و صحت جسمانی کودکان را در معرض تهدید و خطر قرار ندهد. در غیر این صورت حتی اگر تنبیه بدنی با قصد ادب کردن صورت گیرد ﮐﻮدك‌آزاری تلقی می‌شود.
با توجه به توضیحات بالا، این‌که همسایه شما هر شب کودکان خود را کتک می‌زند موضوعی خارج از ماده ۱۱۷۹ قانون مدنی بوده و از مصادیق کودک‌آزاری محسوب می‌شود و حتی می‌تواند موجب سلب حضانت از وی شود. در این خصوص ﻣﺎده ۱۱۷۳ قانون مدنی بیان می‌دارد “ﻫﺮﮔﺎه در اﺛﺮ ﻋﺪم ﻣﻮاﻇﺒﺖ ﯾﺎ اﻧﺤﻄﺎط اﺧﻼﻗﯽ ﭘﺪر و ﯾﺎ ﻣﺎدری ﮐﻪ ﻃﻔﻞ ﺗﺤﺖ ﺣﻀﺎﻧﺖ اوﺳﺖ، ﺻﺤﺖ ﺟﺴﻤﺎﻧﯽ و ﯾﺎ ﺗﺮﺑﯿﺖ اﺧﻼﻗﯽ ﻃﻔﻞ در ﻣﻌﺮض ﺧﻄﺮ ﺑﺎﺷﺪ، ﻣﺤﮑﻤﻪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺗﻘﺎﺿﺎي اقرﺑﺎی ﻃﻔﻞ، ﻗﯿﻢ او و ﯾﺎ ﺑﻪ ﺗﻘﺎﺿﺎی رییس ﺣﻮزه ﻗﻀﺎﯾﯿﻪ ﺗﺼﻤﯿﻤﯽ را ﮐﻪ ﺑﺮای ﺣﻀﺎﻧﺖ ﻃﻔﻞ ﻣﻘﺘﻀﯽ ﺑﺪاﻧﺪ، اﺗﺨﺎذ ﮐﻨﺪ.” در این ماده ﺗﮑﺮار ﺿﺮب و ﺟﺮح ﺧﺎرج از ﺣﺪ ﻣﺘﻌﺎرف از ﻣﺼﺎدﯾﻖ ﻋﺪم ﻣﻮاﻇﺒﺖ و ﯾﺎ اﻧﺤﻄﺎط اﺧﻼﻗﯽ ﻫﺮ ﯾﮏ از واﻟﺪﯾﻦ تلقی شده است. همچنین طبق مواد دو و سه قانون حمایت از کودکان و نوجوانان مصوب سال ۸۱ هر نوع اذیت و آزار کودکان و نوجوانان که موجب شود به آنان صدمه جسمانی و یا روانی و اخلاقی وارد شود و سلامت جسم یا روان آنان را به مخاطره اندازد ممنوع بوده و مستوجب مجازات خواهد بود.
بنا بر این شما نه به عنوان شاکی، به عنوان مطلع می‌توانید کودک‌آزاری همسایه خود را به دادسرای محل زندگی‌تان گزارش کنید تا موضوع از طریق دادستان یا نماینده وی به عنوان مقام قضایی، پیگیری و در صورت اثبات با همسایه خاطی برخورد شود و به مجازات برسد. همین‌طور ادامه کودک‌آزاری موجب سلب حضانت از وی می‌شود.
سوالات حقوقی خود را با وکلای دست‌گیری در میان بگذارید.
کانال تلگرام: https://telegram.me/Dastgirii