فقط در برخی موارد استثنایی مقام قضایی می‌تواند به جای ارسال احضاریه، افراد را دستگیر کند:
* در جرائم مشهود یعنی جرائمی که بلافاصله عمل مجرمانه یا آثار آن توسط نیروی انتظامی یا سایر ضابطان قضایی دیده شود می‌توان بدون دستور قضایی اقدام به جلب فرد کرد. به طور مثال دستگیری فردی که در حال شعار نویسی بر ضد حکومت بر روی دیوار است جایز است.
* در جرایم غیر مشهود یعنی جرمی که نیاز به کشف و تحقیق دارد، قاضی نخست مکلف به ارسال احضاریه است و تنها در صورت عدم حضور فرد می‌تواند برگ جلب صادر کند. به عنوان نمونه چنانچه کسی به جرم جاسوسی متهم شود، در ابتدا مقامات قضایی باید تحقیق کافی در مورد جرم و ارتباط آن با آن فرد انجام دهند. اگر دلایل کافی بر علیه او وجود داشت، از طرف دادسرا ابتدا برای او احضاریه ارسال می‌شود و تنها در صورت عدم حضور وی می‌توان حکم جلب را صادر کرد.
*درصورتی که شخص به ارتکاب جرانمی که مجازات قانونی آن اعدام و قصاص است متهم شده و یا ولگرد باشد، این اختیار به مقام قضایی داده شده تا پیش از ارسال احضاریه آن فرد را جلب کند.
برای اطلاعات بیشتر، جزوه “احضار، بازداشت و سایر قرارهای تامین” را که از سوی مرکز مشاوره فعالان مدنی و سیاسی (دستگیری) منتشر شده بخوانید:
http://justice4iran.org/…/j4iran-activi…/booklet-1-dastgiri/