ماده یکم کنوانسیون منع شکنجه سازمان ملل متحد هر عملی که با هدف کسب اطلاعات یا اعتراف‌گیری از فرد یا شخص دیگری یا ارعاب و تهدید و درد و رنج شدید جسمانی یا روحی بر فرد اعمال کند را شکنجه می‌داند. طبق قانون اساسی ایران هر گونه تهدید یا شکنجه فرد بازداشت‌شده و اجبار او برای گرفتن اقرار یا کسب اطلاع ممنوع است. کسانی که با تحت فشار گذاردن فرد بازداشت‌شده یا دیگری او را وادار به اقرار علیه خود یا شهادت علیه دیگری می‌کنند مجرم تلقی شده و قابل تعقیب و مجازات هستند. تحقیقاتی که از طریق شکنجه به دست آید اعتبار قانونی ندارد و قاضی نمی‌تواند در هنگام صدور رای به آن‌ها توجه کند. برای این موضوع فرد بازداشت‌شده باید ثابت کند که تحت فشار و شکنجه بوده است. از جمله مواردی که طبق قانون از موارد آزار و اذیت فرد بازداشت‌شده شکنجه محسوب و ممنوع شده‌اند موارد زیر هستند:
زدن چشم‌بند، دست‌بند و پابند یا سایر رفتارهای تحقیر‌آمیز نسبت به فرد بازداشت‌شده، پوشاندن صورت یا نشستن مامور تحقیق پشت سر فرد بازداشت‌شده در هنگام تحقیق و بازجویی، بردن افراد بازداشت‌شده به اماکن نامعلوم، بازجویی متناوب یا بازجویی در شب، کنجکاوی در اسرار شخصی و خانوادگی و سوال کردن از گناهان گذشته افراد و پرداختن به موضوعاتی که موجب فشار روانی به شخص بازداشت‌شده و مظنون شود وهیچ‌گونه تأثیری در موضوع اتهام شخص ندارد. نگهداری فرد بازداشت‌شده در سلول انفرادی: در متون قانونی ایران اجازه نگهداری فرد بازداشت‌شده در سلول انفرادی صرفا در آیین‌نامه اجرایی سازمان زندان‌ها و اقدامات تأمینی و تربیتی و به عنوان آخرین روش تنبیهی در مقابل تخلفات انضباطی زندانی پیش‌بینی شده است. نگهداری افراد بازداشت‌شده یا زندانیان در سلول انفرادی فقط به حکم شورای طبقه‌بندی زندان و حداکثر به مدت ۲۰ روز قابل اعمال است. غیر از این موارد، حبس بازداشت‌شدگان در سلول انفرادی کاملا غیر قانونی است. در مورد شکنجه هرگز نباید سکوت و به هر نحو ممکن باید در مورد آن اطلاع‌رسانی کرد. چنانچه راهکار اعتراض و طرح شکایت قانونی برای فرد بازداشت‌شده بسته شده باشد، از هر روش ممکن باید نسبت به آن اعتراض کند. تحمل شکنجه‌های اولیه چون ضرب و شتم‌های سبک می‌تواند منجر به تشدید آن‌ها و حتی منجر به مرگ فرد بازداشت‌شده شود. در مواردی که شکنجه موجب آسیب جسمی و روحی مشخص شود بهتر است فرد بازداشت‌شده در اعزام به پزشکی قانونی و حتی پزشک زندان برای ثبت آسیب واردشده اصرار کند. در اغلب موارد ادعای فرد بازداشت‌شده که اظهاراتش ناشی از فشار و شکنجه در مرحله تحقیقات بوده توسط دادگاه‌ها پذیرفته نمی‌شود مگر آن‌که دلایل واضح بر مدعای خود داشته باشد. این در حالی است که طبق موازین بین‌المللی حقوق بشر، صرف ادعای زندانی برای این‌که شکنجه شده است به خصوص اگر با اوضاع و احوال حاکم بر قضیه تطابق داشته باشد پذیرفته می‌شود و از او مدرک و دلیل برای اثبات ادعای شکنجه نمی‌خواهند.
برای طرح سوال یا مشورت، با مشاوران “دست‌گیری” (مرکز مشاوره فعالان مدنی و سیاسی) تماس بگیرید.
سیگنال٬ تلگرام٬ واتزآپ٬ فیس‌تایم٬ وایبر، ایمو و لاین با شماره تلفن ۰۰۴۴۷۹۳۴۳۱۲۷۴۶
ای‌میل با امنیت بالا:
[email protected]
اسکایپ:
moshaver.shahrvand1
کانال تلگرام دست‌گیری را دنبال کنید:
https://telegram.me/Dastgirii